Деменци нь хүний ой санамж, сэтгэн бодох чадвар, зан төлөвт нөлөөлдөг архаг тархины эмгэг юм. Энэ өвчний хамгийн түгээмэл хэлбэр нь Альцхаймер өвчин бөгөөд дэлхий даяар 55 сая гаруй хүн деменцийн ямар нэгэн хэлбэрээр өвчилсөн байдаг. Судлаачдын үзэж байгаагаар, уг өвчин нь тархины эсүүдийн гэмтэл, насжилт, амьдралын буруу хэв маяг, тэр дундаа нойр дутуу байдалтай шууд холбоотой байдаг байна.

Сүүлийн үед хийгдсэн томоохон судалгаагаар зургаан цагаас бага унтдаг хүмүүсийн деменци өвчнөөр өвчлөх эрсдэл 30 хувиар өндөр байгааг тогтоожээ. Энэхүү судалгаа 25 жилийн турш үргэлжилж, нийт 8000 хүний оролцоотойгоор хийгдсэн байна.

Шотландын Эдинбургийн их сургуулийн Тархи судлалын төвийн захирал Спайрс Жонс “Нойр нь тархины хэвийн үйл ажиллагаанд маш чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Сайн унтаж амрах нь тархинд үүсдэг хорт бодисуудыг цэвэрлэж, тархины эрүүл байдлыг хадгалахад тусалдаг” хэмээн онцолжээ.

Харин Их Британийн Ноттингемийн их сургуулийн Сэтгэцийн эрүүл мэндийн хүрээлэнгийн Деменцийн төвийн захирал Том Денинг “Нойрны асуудал нь заримдаа ирээдүйд илрэх деменцийн анхны шинж байж болох юм. Гэхдээ үүний зэрэгцээ дутуу нойртой явах нь тархинд сөргөөр нөлөөлж, Альцхаймерийн өвчинд илүү өртөмхий болгох магадлалтай” гэж тайлбарласан байна.

Мөн сүүлийн үеийн судалгаануудын үр дүнгээр хангалттай нойр авч чаддаггүй хүмүүсийн тархи, бөх унтдаг хүмүүсийнхээс дунджаар 2.6 жилээр хөгшин байдаг нь тогтоогджээ. Энэ нь нойр дутуу байдал тархины хөгшрөлтийг түргэсгэж, танин мэдэхүйн үйл ажиллагааг сулруулдгийг нотолсон байна. Иймээс тогтмол, чанартай нойр авах нь зөвхөн ядаргаа тайлах бус, харин тархины эрүүл мэндийг хамгаалах, деменци зэрэг ноцтой өвчнөөс сэргийлэх хамгийн үр дүнтэй арга гэдгийг шинжээчид онцолжээ.