Монголын цахим төлбөр тооцооны “Хайпэй” ХХК нь БНХАУ-ын “Tencent Group”-ийн WeChat Pay (Weixin Pay)-ийн Монгол дахь анхны хамтран ажиллагч байгууллагаар сонгогдсон сайн мэдээ өнгөрсөн долоо хоногт гарсан. Энэхүү хамтын ажиллагааны үр дүнд Монгол Улсын иргэд Хятадад Hipay хэтэвчээрээ эсвэл Hipay апп-даа холбосон дурын банкны картаасаа хялбараар төлбөр тооцоо хийх боломжтой болжээ. Энэхүү цахим төлбөр тооцооны системийн холболтын ажлыг компанийн залуус ердөө гурван сарын хугацаанд амжилттай хийж гүйцэтгэсэн байна. “Хайпэй” нь анх 2018 онд үйл ажиллагаагаа эхлүүлсэн бөгөөд Монголын финтекийн зах зээлд tokenization буюу картын мэдээллээ нэг удаа бүртгүүлээд л худалдан авалт бүрдээ ашиглах үйлчилгээг нэвтрүүлж, цаашлаад олон улсын стандартад нийцсэн цахим болон картын төлбөр тооцооны найдвартай, хялбар системийг хөгжүүлж байгаа хамт олон аж. "Хайпэй” ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Э.Сайханжаргалтай шинээр нэвтрүүлсэн бүтээгдэхүүн үйлчилгээнийх нь талаар ярилцлаа.
-“Хайпэй” компанийн 2018 онд үйл ажиллагаагаа эхлүүлж байсан түүхээс ярилцлагаа эхэлье. Ямар сорилтуудыг давж, өнөөдөр зах зээлд байр сууриа олсон бэ?
-2018 онд анх компаниа байгуулж, Hipay аппликейшнээ хөгжүүлээд, яг бүтээгдэхүүнээ гаргах жил нь “Ковид-19” цар тахал гарсан. Мэдээж бүтээгдэхүүнээ хэрэглэгчдэд хэрхэн таниулах уу гээд сорилт байсан. Тухайн үед “Улаанбаатар смарт карт” компанитай хамтарч ажиллаад Монголд анх удаа автобусны картыг гар утсаараа цэнэглэх технологийг амжилттай нэвтрүүлж, бүтээгдэхүүн болгосон. Ковидын үеэр хөгжүүлсэн учраас тестлэх, турших хангалттай хугацаа гарч, өндөр ачаалал авахгүйгээр бүтээгдэхүүнээ амжилттай нэвтрүүлсэн. Одоо Hipay-ээр U money карт цэнэглэхээс гадна худалдан авалт, төлбөр тооцоо хийдэг болсон байна. Бид байнгын хөгжүүлэлт хийж, хэрэглэгчдэд хэрхэн илүү хялбараар үйлчилгээ үзүүлж болох вэ гэдэгт анхаарч ажиллаж байна. Энэ хүрээнд Хятадын WeChat Pay, Alipay+-тай холбогдсон Монголын хамгийн анхны компани болж, хэрэглэгчдэдээ шинэ бүтээгдэхүүнээ хүргээд явж байна.
Манай компани Монголбанкны зохицуулалт дор картын болон цахим төлбөр тооцоо гүйцэтгэх бизнес эрхэлдгээрээ онцлогтой. Цахим мөнгөн гүйлгээтэй холбоотой мэдээллийн аюулгүй байдлыг сайтар хангаж ажиллахыг зорьдог бөгөөд төлбөр тооцооны картдаа мэдээллийг нууцлах олон улсын стандарт PCI DSS-г таван жилийн турш ханган ажиллаж байна. Мөн ISO27001 гэх мэдээлэл технологийн удирдлагын стандартыг хэрэгжүүлж, сертификатжуулж авсан.
-Танай компани БНХАУ-ын “Tencent Group”-ийн WeChat Pay (Weixin Pay)-ийн Монгол дахь анхны хамтран ажиллагч байгууллага боллоо. Дэлхий хэмжээний энэ том групптэй хамтран ажиллах, бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ холбох ажлыг ямар процессын дагуу хийж, хэр их хугацаа зарцуулсан бэ?
-Манай компани өнөөдөр 30 гаруй хүний бүрэлдэхүүнтэй ажиллаж байгаагийн 10 гаруй нь IT суурьтай залуус байдаг. Бид БНХАУ-ын “Tencent Group”-ийн WeChat Pay-тай Hipay-ийг холбох ажлыг өнгөрсөн зургаадугаар сараас хойш хөгжүүлж, гурван сарын хугацаанд бүтээгдэхүүнээ амжилттай нэвтрүүлж чадлаа. Үндсэндээ бага хүчээр маш их ажил амжуулж, хэрэглэгчдэд үнэ цэнээ өгөх үйлчилгээг нэвтрүүлсэн. “Хайпэй” маань Хятадын Ant болон Tencent гээд дэлхий хэмжээний том компаниудтай хамтран ажиллаж байна. 2023 онд Ant group-ийн Alipay+ үйлчилгээг нэг сарын дотор нэвтрүүлэх хөгжүүлэлтийг хийхэд, айлын тал манай залуусыг үнэхээр хурдтай байна, ийм багтай өмнө нь ажиллаж байгаагүй гэж онцгойлж байсан шүү. Эдгээр хүчирхэг компанийн IT-ийн багийнхантай мөр зэрэгцэн ажиллаж байгаа багийнхнаараа бахархсан.
-WeChat Pay үйлчилгээг Hipay-тэй холбосны ач холбогдол, хэрэглэгчдэд өгч буй үнэ цэнийг товчхон тайлбарлаж болох уу. Гадаадад ажиллаж, аялж, сурч байгаа иргэд ихэвчлэн олон улсын карт ашигладаг байсан ч сүүлийн үед QR суурьтай үйлчилгээ рүү нэлээд хурдтай шилжих хандлагатай болсон?
-Азийн зах зээлд QR payment нэлээд өндөр түвшинд хөгжчихсөн. Заавал карт эсвэл бэлэн мөнгөөр төлбөр тооцоо хийх хэрэгцээ, шаардлага багасаж байгаа. QR суурьтай гүйлгээг дэлхийд хамгийн сайн таниулсан зах зээл бол Хятад. Европын орнуудад картад суурилсан зах зээл илүү давамгайлж байна. Монгол Улсын хувьд Азийн зах зээлийн хөгжилтэйгөө хөл нийлүүлэн алхаж байна гэж хардаг.
WeChat Pay Hipay-тай шууд холбогдсоноор хэрэглэгч нартаа олгож буй хамгийн том давуу тал нь цахим гүйлгээний луйварт өртөхөөс сэргийлэх найдвартай гүйлгээний сувгийг бий болгож байна. “Alipay+, WeChat Pay-ийг чинь цэнэглэж өгье” гэдэг нэрээр мөнгийг нь аль нэг дансанд шилжүүлэх, буцааж авч чадахгүй байх зэрэг луйвар ихээр гарах болсон. Энэ бүх эрсдэлийг хааж байна гэсэн үг.
Урагшаа явах гэж байгаа иргэд Hipay руугаа ороод дансаа цэнэглээд л Хятадад ямар ч төвөггүй төлбөр тооцоо хийх боломжийг бүрдүүлсэн. Өмнө нь иргэд ихэвчлэн хятад болон англи хэл дээр WeChat Pay, Alipay-ийн аппликейшн татаж ашигладаг байсан бол одоо шууд Hipay-ээр орж дансаа цэнэглээд QR суурьтай бүх л гүйлгээг хийх боломжтой. Илүү ойлгомжтойгоор тайлбарлавал, монголчууд маань Hipay хэтэвчээрээ эсвэл Hipay апп-даа холбосон дурын банкны картаа ашиглан эх газрын Хятадын өнцөг булан бүрд байрлах зочид буудал, ресторан, худалдаа үйлчилгээний газар, такси, эмнэлгийн гээд бүх төрлийн үйлчилгээний төлбөрөө WeChat Pay QR кодыг уншуулан хормын дотор төлнө гэсэн үг.
-Hipay хичнээн харилцагчтай вэ?
-Одоогийн байдлаар 820 мянган бүртгэлтэй хэрэглэгчтэй. Бүртгэлтэй хэрэглэгч дундаас идэвхтэй хэрэглэгчийн тоо маш чухал бөгөөд одоогоор 125 мянгад хүрсэн байна. Бид бүртгэлтэй хэрэглэгчийн тоогоо нэг сая, идэвхтэй хэрэглэгчээ 200 мянгад хүргэж, тогтмол өсгөх зорилттой ажилладаг.
Монголчууд жилд дунджаар давтагдсан тоогоор 2.7 сая удаа гадагшаа явж байгаагаас сая гаруй нь БНХАУ руу чиглэсэн байна. Мэдээж мөнхийн хөрш, нөгөө талд эдийн засаг нийгмийн боломжит бизнес, зах зээл тэнд байна, мөн аялал жуулчлалын гол бүс болж байна. Өнгөрсөн долоо, наймдугаар сарын статистикийг харвал БНХАУ руу нэг өдөр гарсан хүний тоо түүхэн дээд амжилт үзүүлсэн байх жишээтэй. Тиймээс энэ зах зээл рүү чиглэсэн хэрэглэгч бүр Hipay-г өргөнөөр ашиглаж, хэрэглэгч болох боломжтой гэж харж байна.
Ер нь манай хамт олон технологиороо байнга тэргүүлж ажиллахыг, дэлхий нийтэд нийтлэг ашиглаж байгаа үйлчилгээнүүдийг Монголдоо нутагшуулахыг зорьж ажиллаж байна. QR суурьтай бизнес Монголд хөгжиж байгаа юу гэвэл нэлээд сайн хөгжсөн. Гар утастайгаа явахад төлбөр тооцоо хийхэд асуудалгүй болсон байгааг бүгд харж, мэдэрч байгаа байх. Тэгэхээр олон улсад ч QR payment-ээрээ саадгүй гүйлгээ хийдэг болж байна.
-Hipay Хятадаас өөр зах зээл рүү бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээ тэлэх үү?
-2023 онд БНХАУ-ын “Ant Group” “Alipay+” үйлчилгээндээ азийн тэргүүлэгч 10 цахим хэтэвчийг нэвтрүүлсний нэг нь Монгол Улсаас Hipay аппликейшн юм. Hipay-ээ ашиглаад Alipay-ийн үйлчилгээ нэвтэрсэн дэлхийн 40 улсад төлбөр тооцоогоо хэвийн хийх боломжтой болсон. Цаашдаа энэ тэлэлт улам л өргөжнө.
- Бусад ижил төрлийн үйлчилгээ үзүүлэгч нараас ялгарах давуу тал юу вэ?
-Манайх цэвэр Payment дээр суурилсан компани. Хязгаарлагдмал хувьцаат компани хэлбэртэй хэр нь Payment хийдэг. Нөгөө талд Монголбанкны зохицуулалтаар бизнес хийнэ. Татвар болон бусад зохицуулалт нь компанийн дүрмээр явна. Банктай өрсөлдөх гэхээр татвар болон бусад нөхцөлөөр дутуу, ХХК гэхээр банкны нөхцөл дутуу гээд яг голд нь байдаг цор ганц компани. Бид Alipay, WeChat Pay зэрэг томоохон групп компаниудтай хамтарч ажилладаг учраас олон улсаас хөрөнгө татах чиглэлд нэлээд амжилттай төслүүд хэрэгжүүлж байгаа.
Payment-тэй холбоотой үйлчилгээний хөгжлийн нэг нь кредит карт, нөгөө нь хувааж төлдөг зээлийн төрөл. Бид энэ хоёр үйлчилгээнээс гадна Payment хийхдээ шууд зээлээр төлдөг бүтээгдэхүүн үйлчилгээг нэвтрүүлсэн. Жишээ нь, 10 мянган төгрөгөөр бүтээгдэхүүн авлаа гэхэд тэрийг шууд зээлээр төлдөг үйлчилгээг нэвтрүүлсэн нь илүү давуу тал болсон.
-Таны хувьд IT суурьтай хүн учраас финтекийн зах зээлд ажиллахад илүү хялбар байсан уу. Нөгөө талд IT-ийн инженер хүн гүйцэтгэх удирдлагад ажиллахын давуу болон сул тал юу вэ?
-Миний ажлын гараа банк суурьтай буюу банкны IT, хөгжүүлэлт дээр багагүй хугацаанд ажилласан. Банканд ажиллаж байхдаа хадгаламж барьцаалсан зээлийг санаачилж, тухайн бүтээгдэхүүнийг цахимаар авах шийдэл гаргахад ажиллаж байлаа. Төлбөр тооцооны бүтээгдэхүүнийг хэрхэн нэвтрүүлдэг, мөн яаж хялбараар, хурдан хугацаанд хийх боломжтой гэдэг шийдэл гаргалгаанд туршлагатай болсон учраас Hipay-д ажиллахад давуу тал болсон. Гүйцэтгэх түвшнээс ажиллаж, ахиж дэвшиж явсаар дэд захирал, гүйцэтгэх захирал гэдэг албыг хашиж байна. Энэ нь өөрөө миний давуу тал бөгөөд бизнесийн санаа гаргахад дөхөм байдаг. Хурдтай байгаагийн шалтгаан нь ч үүнтэй холбоотой байх.
Монголд IT суурьтай хүмүүс хамгийн сайн хөгжиж ажилласан газар хаана байна гээд харахаар банкууд байдаг. Мэдээллийн аюулгүй байдлаас эхлээд хамгийн хүнд сорилтууд тэнд байсан байна гэж хардаг. Манай дээр ч энэ утгаараа банкны суурьтай IT-ийн залуучууд, туршлагатай инженерүүд ажилладаг.
Технологийн салбарынхан бол илүү дотогшоо чиглэсэн хүмүүс байдаг бөгөөд төвлөрч, маш их бодож бүтээгдэхүүнээ гаргадаг. Манай бизнесийн хувьд маш хурдтай шийдвэр гаргаж, түүнийгээ илэрхийлэх ёстой. Энэ тал дээр суралцсаар байна.
